Benodigdheden voor het zelf kweken van munt
Voor het kweken van munt (ongeacht de soort) zijn de volgende benodigdheden een must: - Vruchtbare grond met een PH waarde van 6.0 of 7.0 - Grote pot voor de planten - Zaaitray - Gieter (de grond moet het eerste jaar licht vochtig gehouden worden en mag niet uitdrogen) Verder kunnen de volgende benodigdheden voor het kweken van munt overwogen worden: - Daglichtlamp bij binnenshuis kweken het hele jaar rond - Ondiepe bak in plaats van een gewone pot - Kweekbak of kas om de zaden onder glas te laten kiemen
Munt kweken in 5 stappen
Munt behoort tot één van de meest makkelijk te kweken kruiden in de tuin en in huis. In onderstaand stappenplan wordt beknopt uitgelegd hoe munt gekweekt kan worden.
- Zaden dunnetjes op aarde strooien en lichtjes bedekken met 0,5 cm aarde
- Aarde vochtig houden tijdens het ontkiemen en in het eerste jaar van de groei
- Zaailingen vanaf half mei in de volle grond planten (voorkom dat deze gaan woekeren door met pot en al in te graven)
- Plant regelmatig snoeien en oogsten, zodat deze in de breedte kan groeien
- Plant om de 2 tot 3 jaar delen (scheuren)
Munt zaaien, ontkiemen en verspenen
Munt wordt bij voorkeur in een pot van 9 x 9 cm gezaaid. Per potje worden 4 tot 5 zaden gezaaid. Dit kan binnenshuis het hele jaar door. De ideale temperatuur daarbij is 18°C. Moet de plant na het ontkiemen in de tuin geplant worden, dan is de beste zaaitijd maart. Vanaf april kunnen de zaden ook buiten in de volle grond gezaaid worden. Voor het zaaien wordt gebruik gemaakt van potgrond met een Ph waarde van 6.0 of 7.0. Om tot deze PH waarde te komen kan de potgrond gemengd worden met wat compost. Houd tijdens het kiemen (en in het eerste jaar in het algemeen) de grond licht vochtig en laat deze niet uitdrogen. Om een gelijkmatige temperatuur binnenshuis te garanderen kan de pot afgedekt worden met wat huishoudfolie. In de volle grond is het raadzaam om een plek te kiezen waar in de ochtend volle zon is en in de middag halfschaduw. Hierdoor wordt voorkomen dat de grond uitdroogt. De zaden zullen afhankelijk van de temperatuur binnen enkele dagen ontkiemen. Jonge zaailingen kunnen vanaf half mei in de volle grond geplant worden. Omdat munt de neiging heeft om te woekeren is het verstandig om de wortels in toom te houden. Dit kan heel makkelijk door de planten in een pot te zetten met een doorsnee van 30 cm. Snij de bodem uit de pot en graaf de plant met pot en al in de aarde op de gewenste plek.
Munt zaaikalender
Let op: Munt kun je het gehele jaar binnenshuis zaaien en oogsten.
Wanneer munt kweken?
Munt kan in principe het hele jaar door gekweekt worden. Om het hele jaar door van munt te genieten worden deze binnenshuis gekweekt. In de zomer kunnen de potten naar buiten worden geplaatst. In de herfst de potten weer binnenshuis zetten en op een redelijk warme en lichte plek laten overwinteren. Daarnaast kan munt ook direct in de volle grond gekweekt worden. Door de zaden binnenshuis te laten ontkiemen wordt een lichte voorsprong gecreëerd, waardoor een vroege oogst mogelijk is. Direct zaaien in de volle grond kan vanaf half mei, wanneer de kans op nachtvorst geminimaliseerd is.
Planten in volle grond (standplaats)
Munt kan als stekje of zaad in de volle grond gezaaid worden. Voor het planten in de volle grond moet voor de juiste plek gekozen worden. Munt geeft de voorkeur aan grond die verrijkt is met compost. Kies voor een standplaats met voldoende licht, zonder dat de grond uit kan drogen. Een plek waar in de ochtend volop zon is en vanaf de middag halfschaduw is perfect voor het kweken van munt. Halfschaduw zorgt ervoor dat de grond niet uitdroogt. Munt geeft de voorkeur aan een licht vochtige grond. Houdt bij het planten van munt een onderlinge afstand van 15 - 40 cm aan.
Verzorging van de munt plant
De verzorging van munt bestaat vooral uit het redelijk vochtig houden van de grond, voorkomen dat de plant woekert (wortels kunnen meterslang worden en over stoepen en tegels groeien) en snoeien. Munt houdt van een licht vochtige grond met voldoende voeding. Als de plant in een pot geplant wordt en hierbij gebruik gemaakt wordt van potgrond dan zal na ongeveer 8 weken opnieuw voeding gegeven moeten worden aan de planten. Na het zaaien moet minimaal 2x per dag gegoten worden. Voor optimale groei heeft munt een lichte standplaats nodig, met veel zon in de ochtend en halfschaduw in de middag. Munt in de volle grond kan binnen een jaar 10x zo groot en breed worden, daarom is het raadzaam om dit kruid in een pot of bak te kweken. De onderlinge afstand van de planten is 15 - 40 cm. Na de bloei in augustus kan munt gesnoeid worden. In principe wordt 1/3 deel van de bovenkant afgeknipt. Zijn de bladeren erg lelijk dan kan de plant tot 5 of 7 cm boven de grond gesnoeid worden. De plant zal snel weer uitlopers maken.
De munt blaadjes oogsten en bewaren
De bladeren van munt kunnen geoogst worden zodra de planten groot genoeg zijn. Zorg er altijd voor dat er genoeg stengels en bladeren overblijven om verder te kunnen groeien. Afhankelijk van de plek waar de plant gezet wordt kan tot in het diepe najaar of reeds vanaf de vroege lente geoogst worden. De verse bladeren kunnen direct gebruikt worden. Daarnaast kunnen de bladeren van munt ook gedroogd worden. Droge muntbladeren zijn onder de juiste omstandigheden (droog, koel en donker bewaren) zelfs een aantal jaren te bewaren (denk maar aan muntthee).
Zelf munt kweken in de pot, kas, bak, moestuin, of op het balkon
Het is heel makkelijk om zelf munt te kweken. Dat kan zowel uit zaad als van stekken. Voor het planten van munt kan gekozen worden voor een plek in de volle grond (moestuin), een bak, pot, kas of het balkon.
Potten
De meest gebruikte methode om zelf munt te kweken is in een pot. Het voordeel hiervan is dat potten makkelijk te verplaatsen zijn, waardoor tot laat in de herfst en al vroeg in het voorjaar geoogst kan worden. Munt in een pot kan ook in de volle grond ingegraven worden om woekeren van de plant te voorkomen. Geef minimaal 2x per dag water en kies voor de juiste standplaats met voldoende licht en warmte.
Bak
Om een grotere hoeveelheid munt te kweken is een bak het meest geschikt. Afhankelijk van de grootte van de bak kan deze in de lente en zomer ook buitenshuis geplaatst worden. Voordeel van kweken in een bak is dat deze in de late herfst en winter binnenshuis gezet kan worden. Hierdoor kan langer en vroeger geoogst worden. Zorg voor voldoende water en voeding aangezien de grond in een bak sneller uitdroogt.
Kas
Het is mogelijk om munt in een kas te kweken, alhoewel de meeste mensen hier niet voor kiezen. Een kas is wel een handig hulpmiddel om zaden makkelijker en sneller te laten ontkiemen. In een kas ligt de temperatuur namelijk net iets hoger dan in de volle grond, wat voordelig is voor de zaden. Daarnaast kan in een kas de hoeveelheid licht redelijk makkelijk geregeld en aangepast worden. In een kas is telen in bakken of potten een aanrader.
Moestuin (buiten)
Munt doet het goed in de moestuin. Dit kan zowel in de volle grond als in een bak of pot. Houd bij het planten in de volle grond wel rekening met het feit dat munt binnen een jaar 10 x zo groot kan worden en al snel andere planten overwoekert. Om dit te voorkomen kunnen de planten het beste met pot en al in de grond gegraven worden.
Op het balkon
Munt is perfect geschikt om op het balkon gekweekt te worden. Hiervoor kan gebruik gemaakt worden van potten of een speciale balkonbak. Houd wel rekening met voldoende zon en halfschaduw bij het planten op balkon. De grond mag niet uitdrogen, giet daarom afhankelijk van de temperatuur minimaal 2x per dag. Omdat de grond sneller uitgeput raakt is het noodzakelijk om zo nu en dan bij te mesten met (kruiden)mest.
Binnen
Munt kan in principe het hele jaar door binnenshuis geplant worden. Belangrijk is wel dat er voldoende licht is en de temperatuur het hele jaar door 18°C is. In de winter kan eventueel gebruik worden gemaakt van een daglichtlamp om voldoende licht te creëren voor de plant. Omdat de lucht binnenshuis vaak droger is moet het vochtpeil van de grond handmatig in de gaten worden gehouden. Voor het zaaien binnenshuis kan gebruik worden gemaakt van een plek in de buurt van de verwarming.
Munt kweken van tak
Veel mensen kiezen ervoor om munt niet van zaad te kweken maar van een stek. Stekken wordt in het voorjaar en de zomer gedaan. Voor het stekken wordt een toptak genomen met een lengte van 8 – 10 cm die voorzichtig met een scherp mes afgesneden wordt. Het bovenste groeitopje eruit knippen. Scheut recht afsnijden, net onder 2 blaadjes. De onderste twee bladeren verwijderen. De muntstek wordt in water gezet om te wortelen. Zorg ervoor dat de bladeren het water niet raken. Na ongeveer 2 weken heeft de stek voldoende wortels om in de aarde geplant te worden.
Munt kweken voor de thee
Voor het kweken van munt voor de thee zijn diverse muntsoorten geschikt. Voor welke soort gekozen wordt is eigenlijk geheel afhankelijk van de eigen voorkeur en de gewenste smaak. Om van een beetje thee te kunnen genieten zijn een aantal muntplanten nodig. Deze kunnen in een bak, pot of volle grond geplant worden. Om in het voorjaar en in de zomer te kunnen genieten van munt thee kunnen verse bladeren geoogst worden. Het hele jaar door genieten van munt thee is mogelijk als de bladeren gedroogd worden. Hiervoor is het wel noodzakelijk om voldoende planten in de tuin te zetten, waarvan geregeld geoogst kan worden.
In de winter munt kweken (in huis)
Binnenshuis kan munt het hele jaar door gekweekt worden als de omstandigheden daarvoor geschikt zijn. Gebruik in de winter een pot of bak en zorg dat de temperatuur dag en nacht rond de 18°C ligt. Voor het ontkiemen kan de bak of pot met zaden in de buurt van de verwarming gezet worden. Zorg ook voor voldoende licht en zet de bak op de vensterbank. Omdat het daglicht in de winter zeer beperkt is kan gebruik gemaakt worden van een daglichtlamp.
Veel voorkomende problemen bij het kweken van de muntplant (ziektes)
Munt is een zeer makkelijke plant die eigenlijk zelden getroffen wordt door ziektes en plagen. De enige ziekte die munt kan krijgen is roest. Roest is te herkennen aan de bruin oranje vlekken die zich vooral aan de onderkant van de bladeren en de stengels bevinden. Daarnaast kunnen de bladeren vervormd raken en zullen deze vroegtijdig afvallen. Verwijder aangetaste bladeren direct en voer deze af (niet op de composthoop gooien). Is de plant teveel aangetast dan moet de plant in zijn geheel verwijdert worden om aantasting van andere planten te voorkomen.
Is het zelf kweken van munt gevaarlijk (giftig)?
Munt wordt gebruikt vanwege zijn heerlijke aromatische smaak, toch is zelf kweken van munt niet helemaal zonder gevaar. Er zijn namelijk ook licht giftige muntsoorten. Eén hiervan is hertsmunt. Deze soort is herkenbaar aan de extreem lange bladeren en een hele sterke muntsmaak. De andere is polei munt. Deze komt in de wilde natuur voor, maar kan ook in de tuin gekweekt worden. De plant is herkenbaar aan de kleine eironde bladeren. Bij het kweken van munt moet rekening gehouden worden met het feit dat de plant bij inname van zeer grote hoeveelheden schadelijk c.q. giftig is voor zowel mens als dier.
Uitleg soorten munt kweken
Er zijn tientallen soorten munt. Hieronder staan een aantal soorten met daarbij een beknopte uitleg over de kweek ervan.
- - Kruizemunt
- - Pepermunt
- - Bananenmunt
- - Gembermunt
- - Marokkaanse munt
- - Appelmunt
- - Watermunt
Kruizemunt
Kruizemunt is na pepermunt de populairste muntsoort die gekweekt wordt. Kruizemunt, Latijnse naam Mentha Spicata, heeft een kiemduur van 21 dagen. De ideale temperatuur is 16°C. Zaaien onder glas in maart en april of direct in de volle grond vanaf april tot augustus. Na opkomst de planten verspenen en op een afstand van 15 cm planten. Oogsttijd is vanaf juli – oktober. Kies voor een lichte en humusrijke grond en een vochtige standplaats.
Pepermunt
Pepermunt is de meest geplante en populaire muntsoort. Pepermunt, Mentha Piperita, is een veelgebruikt geneeskrachtig kruid dat probleemloos zelf gekweekt kan worden. Zaai in april onder glas of folie en plant in de volle grond vanaf half mei. Of zaai direct in de volle grond vanaf half mei. Houd bij het planten een onderlinge afstand van 40 cm aan. De maximale hoogte is 70 cm.
Bananenmunt
Bananenmunt, Mentha arvensis Banana, is een vaste plant met een hoogte van 40 – 50 cm. De gekartelde bladeren geuren naar bananen De plant is winterhard en groeit zowel in de zon als de halfschaduw. Voor de teelt is een vochtige en humusrijke grond nodig. Aangezien bananenmunt woekert is teelt in een kuip, pot of bak aan te raden.
Gembermunt
Gembermunt, in het Latijn Mentha x gracilis, ook wel bekend als edelmunt en palingkruid is een vaste plant die 40 – 50 cm hoog wordt. De plant is goed winterhard en geeft de voorkeur aan een normale, licht vochtige grond. Om kruisbestuiving met normale munt te voorkomen moet de lila bloemen in augustus verwijdert worden als ook andere soorten munt gekweekt wordt. Wordt doorgaans vermeerderd door wortelstekken te nemen. Gembermunt verspreidt zich makkelijk door ondergrondse uitlopers.
Marokkaanse munt
Marokaanse munt heeft een zeer uitgesproken muntsmaak en is bijzonder geliefd als thee. Mentha spicata maroccan is een snelgroeiende soort die reeds in het eerste jaar voldoende bladeren maakt om geoogst te kunnen worden als thee. Groeit op alle grondsoorten en geeft de voorkeur aan een zonnige plek, alhoewel deze ook groeit in de halfschaduw en schaduw. Bloeit vanaf juni – september. Wordt meestal gekweekt door jonge zaailingen bij een tuincentrum te kopen.
Appelmunt
De geur en smaak van appelmunt lijkt veel op die van appels, vandaar de naam. Appelmunt of Mentha x villosa alopecuroides is redelijk makkelijk te kweken uit zaad. De plant wordt 60 – 100 cm hoog en is in principe winterhard. Het is een vaste plant die net als alle andere muntsoorten de neiging heeft om te gaan woekeren. Om dit te voorkomen is kweken in een bak of pot aan te bevelen. Zaaien kan zowel binnenshuis in maart of april of direct buiten (in de volle grond) vanaf half mei.
Watermunt
Watermunt of Menthe aquatic wordt tussen mei en juli gezaaid. Dek de grond na het zaaien af met een dun laagje aarde. Watermunt ontkiemt het beste bij een temperatuur van 20°C. Voorkom dat de jonge kiemplanten uitdrogen en houdt deze vochtig door er bijvoorbeeld een vliesdoek over te leggen. Na opkomst de jonge zaailingen koeler zetten. Watermunt kiemt zeer onregelmatig, veel zaden zullen veel later dan de rest opkomen. Om ontkiemen te stimuleren kan de pot met zaden afwisselend in kou en warmte gezet worden. Ook woelen in de aarde om een beetje meer licht toe te laten wil nog wel eens helpen.
Handige tips en weetjes
- - Er zijn maar liefst 25 soorten en honderden varianten. Slechts twee soorten hiervan zijn licht giftig.
- - Munt is een echte woekerplant
- - Om woekeren te voorkomen de planten met pot en al ingraven
- - Er zijn muntsoorten met uiteenlopende geuren: van bananengeur tot chocoladegeur
- - Munt kan zowel vers als gedroogd gebruikt worden voor het bereiden van thee en andere gerechten
- - Munt kan gezaaid of gestekt worden
- - Voor welke muntsoort gekozen wordt is sterk afhankelijk van de eigen wensen en voorkeur
Handige filmpjes op youtube over het kweken van munt
Hieronder staan nog een aantal filmpjes die het kweken van munt verduidelijken:
