Benodigdheden voor het zelf kweken van aubergine
Aubergine is een plant die alleen groeit als het warm genoeg is. Hiervoor zijn een aantal
zaaibenodigdheden onontbeerlijk:
- - Zaaitray of potjes om de zaden binnenshuis te zaaien en daar te houden tot deze eind mei/begin juni in de volle grond geplant kunnen worden
- - Potjes 9 x 9 cm voor verspenen
- - Folie of doorzichtige plastic deksels om potjes of tray de eerste tijd goed warm en vochtig te kunnen houden
- - Gieter
- - Labels om aan te geven wat gezaaid is
Andere benodigdheden die geen must zijn bij de teelt van aubergine, maar wel goed van pas komen:
- - Propagator (dit vergemakkelijkt de kweek van aubergine)
- - Groeilampen voor voldoende licht
- - Kas, platte bak of serre, waardoor warmte gegarandeerd is
Aubergine kweken in 5 stappen
Of de kweek van aubergine slaagt of niet is van een aantal factoren afhankelijk. Als onderstaande 5 stappen gevolgd worden is de kans op het slagen van de kweek in elk geval een stuk groter:
- Zaden binnenshuis onder glas zaaien vanaf januari – maart (afhankelijk van waar de zaailingen geplant moeten worden)
- Als de jonge zaailingen twee paar echte blaadjes hebben moeten deze verspeend worden in potjes van 9 x 9 cm
- Voeg 6 weken na het verspenen vloeibare tomatenmest toe aan de grond, evenals magnesium
- Als het weer het toelaat (niet eerder dan begin mei): langzaam afharden van de planten
- Planten in de volle grond, de serre of de kas
Hoe aubergine zaden zaaien, ontkiemen en verspenen?
Aubergine komt van oorsprong uit Azië en heeft redelijk hoge temperaturen nodig om te kunnen groeien. De
zaden van aubergine worden vanaf januari, maar beter nog februari tot april binnenshuis
gezaaid. Hiervoor worden potjes of een zaaitray gebruikt. De zaden moeten bij voorkeur afgedekt worden om een gelijkmatige temperatuur van 20 – 22°C te kunnen realiseren. Afhankelijk van de temperatuur en de omstandigheden kan het 3 weken duren voordat de zaden ontkiemen. Omdat het winter is kan gebruik gemaakt worden van een groeilamp, zodat de zaden en jonge zaailingen langer kunnen profiteren van licht. Als de zaden eenmaal opgekomen zijn blijven ze in de zaaitray totdat ze 2 echte paar bladeren hebben. Dan kunnen de zaailingen verspeend worden. Gebruik hiervoor potjes van 9 x 9 cm. Na ongeveer 6 weken is de voeding in de grond op en moet bijgemest worden met vloeibare tomatenmest en wat magnesium. Dit hebben de planten nodig om goed te kunnen groeien. Vanaf begin mei kan begonnen worden met het langzaam afharden van de planten. Hiervoor mogen de planten elke dag een paar uurtjes naar buiten, afhankelijk van de temperatuur. Pas vanaf half mei tot eind mei/begin juni worden de jonge planten in de volle grond geplant.
Wanneer kun je aubergine kweken?
Aubergine heeft afhankelijk van de omstandigheden een aantal weken nodig om te ontkiemen. Daarnaast moeten de planten voordat deze in de volle grond geplant kunnen worden redelijk groot en sterk zijn. Daarom is het noodzakelijk om zo vroeg mogelijk met de kweek te beginnen. De meeste mensen beginnen hier in
februari mee, maar het kan al eerder (half december) en later (tot eind april).
Planten in vollegrond (standplaats)
Aubergine in de volle grond kweken is mogelijk mits rekening gehouden wordt met een aantal factoren. Omdat de planten warmte nodig hebben moet een standplaats gezocht worden die beschut ligt en waar het warm genoeg is. Houd er bij het kiezen van een standplaats ook rekening mee dat de planten voldoende ruimte moeten hebben (afhankelijk van het gekozen ras 50 – 70 cm per plant). Aubergines hebben een diep wortelgestel. Dat houdt in dat de grond waar de planten geplant worden minimaal 45 cm diep omgespit moet worden en verrijkt moet worden met mest.
Hoe aubergine dieven?
Het dieven van aubergine is een mix van opbinden net als paprika en dieven net als tomaten. De meeste mensen verwijderen alle bladeren en zijscheuten tot de stengel onder de eerste bloem. De stengel (zijscheut) onder de eerste bloem moet behouden blijven om steun te bieden aan de vrucht. De twee stengels boven de eerste plant kunnen gebruikt worden om de plant op te binden. De derde zijscheut kan aangehouden worden, maar mag ook verwijderd worden. Dat ligt eraan hoeveel planten gekweekt worden en de eigen voorkeur. Ook lelijke/ongezonde bladeren kunnen verwijderd worden, zorg er wel voor dat genoeg blaadjes aan de plant blijven zitten, want deze zijn nodig voor de groei en bloei.
Verzorging van de aubergine plant
Voordat de jonge zaailingen geplant kunnen worden moet de grond verrijkt worden met mest en omgespit worden tot een diepte van 45 cm. Voor de bemesting kan gebruik gemaakt worden van vloeibare tomatenmest die gecombineerd wordt met magnesium. Hierdoor krijgt de plant voldoende kalium en fosfor. Kies voor een lichte en zonnige standplaats, aangezien aubergine veel warmte nodig heeft om optimaal te kunnen groeien. De onderlinge afstand ligt tussen 40 – 60 cm, afhankelijk of de planten in de volle grond of in een kas geplant worden. Als de plant begint te groeien moet deze in het begin gesnoeid/gediefd worden. Opbinden is in de moestuin niet strikt noodzakelijk. In plaats van op te binden kan gebruik gemaakt worden van stokken ter ondersteuning van de plant. Soms blijft een uitgebloeide bloem na de bloei hangen, deze moet dan verwijdert worden om rotting te voorkomen. In principe is aubergine een zelfbestuiver. Soms kan het echter handig zijn om de plant even te schudden om te helpen met de bestuiving. Aubergines hebben vrij weinig water nodig. De grond moet vochtig, maar mag absoluut niet nat zijn, anders wordt de plant aangetast door schimmel.
De aubergine oogsten en bewaren
Aubergines worden geoogst als deze net volgroeid zijn. De vrucht voelt dan stevig aan en heeft een glanzende schil. Daarnaast moet de kleur goed zijn: fel en fris. Eventueel op de vrucht drukken: als deze een klein beetje meegeeft is deze rijp om geoogst te worden. De oogst is meestal in augustus en september, afhankelijk van de plek waar de plant staat (kas of volle grond). Geoogste aubergines kunnen vers ongeveer 1 week bewaard worden op een koele en donkere plek (niet in de koelkast). In de vriezer kan aubergine 1 jaar bewaard worden als deze eerst 2 minuten geblancheerd wordt.
Zelf aubergine kweken in de pot, kas, bak, moestuin of op het balkon
Er zijn verschillende manieren om aubergine te kweken. Dat kan zowel in een pot, kas, bak, moestuin en zelfs op het balkon. Voor welke methode gekozen wordt is afhankelijk van de eigen voorkeur en de beschikbare ruimte.
Potten
Aubergine kweken in pot geniet de voorkeur. Dat komt omdat de grond in een pot makkelijk en snel opwarmt, waardoor de juiste omstandigheden voor aubergine gecreëerd worden. Voor de teelt in pot moet wel rekening gehouden worden met het wortelstelsel van de plant. Kies daarom een pot die diep genoeg is. Zaaien in potjes en later verspenen of direct in de grote pot planten. Voordeel: pot kan makkelijk verplaatst worden. Zorg er wel voor dat de grond in een pot niet uitdroogt.
Bak
Wat voor een pot geldt, geldt in principe ook voor een bak. In een bak is de aubergine meer beschermd en kan een hogere temperatuur gerealiseerd worden. Dit komt de groei van de plant ten goede. Zaaien binnenshuis en later planten in de bak. Zorg er wel voor dat de plant niet wegschroeit door de zon. De bak geregeld openzetten om bestuiving te vergemakkelijken. Grond regelmatig controleren en voorkomen dat deze uitdroogt.
Kas
Net als kweken in een pot en bak heeft het kweken van aubergine in een kas grote voordelen. De temperatuur is makkelijker te regelen en de planten kunnen opgebonden worden, wat het telen vergemakkelijkt. In een kas kunnen de planten al half mei geplant worden. Bij de teelt kan het nodig zijn om te helpen bij de bestuiving. Af en toe de planten schudden kan hierbij noodzakelijk zijn. De watergift kan in een kas geoptimaliseerd worden.
Moestuin (buiten)
Het is mogelijk om aubergine in de tuin te telen als gezorgd wordt voor een beschutte, warme en lichte plek. Verder moet op de afwatering gelet worden. Mocht het een koude en verregende zomer worden, dan kan de plant eventueel afgedekt worden met een stuk plexiglas. Houd er wel rekening mee dat de vruchten in de volle tuin meestal iets kleiner worden en de opbrengst iets lager. In de volle grond hoeven de planten niet per se opgebonden te worden.
Op het balkon
Voor de teelt op balkon wordt gebruik gemaakt van grote potten. Belangrijk daarbij is dat de plant uit de wind staat en voldoende licht en warmte krijgt. Op het balkon kan de aubergine opgebonden worden om zo meer ruimte over te houden. De planten hebben dezelfde verzorging nodig als aubergine die in een pot gekweekt wordt. Belangrijk is te letten op voldoende water en het toevoegen van voldoende mest.
Binnen
Aubergine wordt doorgaans niet binnenshuis gekweekt. De zaden moeten wel binnenshuis gezaaid worden, om de planten voldoende voorsprong te geven. Binnenshuis zaaien heeft als voordeel dat het warm genoeg is om de planten een goede start te geven. Zaaien kan al vanaf februari – april. Zorg daarbij voor voldoende vocht, warmte en licht. Gebruik hiervoor eventueel een groeilamp om de zaden optimaal te laten kiemen.
Hoe mini aubergine kweken?
Mini aubergine kan heel goed in een pot gekweekt worden. De plant groeit compact in struikvorm en geeft kleine vruchten. Voor welk ras en welke kleur gekozen wordt hangt af van de eigen voorkeur. Mini aubergine is verkrijgbaar in de bekende kleur paars, maar ook in groen. De zaden worden in maart gezaaid, planten kunnen eind mei in de volle grond of pot geplant worden. Zorg voor voldoende bemesting en water, zonder dat de plant constant nat staat. Heeft een standplaats in de volle zon nodig. Niet de meest makkelijke plant, maar zeker de moeite van het proberen waard.
Veel voorkomende problemen bij het kweken van de aubergineplant (ziektes)
Aubergine kan te maken krijgen met verschillende ziektes en plagen. Om ziektes en plagen te voorkomen is een goede verzorging noodzakelijk. Onderstaande een lijst van alle mogelijk ziektes waarmee aubergineplanten te maken kunnen krijgen:
- - Bonensptimijt (kasspint)
- - Californische trips
- - Groene perzikluis en tabaksperzikluis
- - Overmatige wortelgroei (bacterieziekte) dit kan leiden tot infectie met Pythium
- - Pythium voet- en wortelrot
- - Tabakstrips
- - Thrips palmi
- - Tomatenmineermot
- - Verwelkingsziekte of slaapziekte (schimmelziekte)
- - Witte vlieg (kas witte vlieg) (hierbij worden de bladeren geel)
Is het zelf kweken van aubergine gevaarlijk (giftig)?
Aubergine behoort tot de nachtschadefamilie die vooral de laatste jaren een minder goede naam heeft gekregen. Het kweken van aubergine is echter niet giftig of gevaarlijk. Wel moet er rekening mee gehouden worden dat de vruchten solanine bevatten die in grote hoeveelheden giftig kunnen zijn bij inname. Het is wel noodzakelijk om aubergine met goede buren te planten. Goede buren van aubergine zijn: bonen, kattekruid, marjolein en sperziebonen.
Uitleg soorten aubergine kweken
Er zijn verschillende soorten aubergine. De meeste soorten hebben nagenoeg dezelfde verzorging nodig. Hieronder een kleine selectie van verschillende soorten met een beknopte uitleg over de kweek ervan.
Witte aubergine
Witte aubergines hebben een plantafstand van 80 x 60 cm nodig. Ideaal voor teelt in een serre of vanaf eind mei in de volle grond. Zorg voor voldoende organische meststoffen, vooral kalium is belangrijk voor een goede groei en vruchtvorming. Let op bij water geven: zorg dat de plant niet te nat staat en giet niet op de bladeren. Bij voorkeur opbinden aan stok of touw. Overtollige zijscheuten aan het begin dieven.
Thaise aubergine
Thaise aubergines vallen vooral op omdat ze klein zijn, meestal rond en verkrijgbaar in allerlei kleuren (paars, groen, wit, gestreept). De kleinere variant is een stuk minder bitter. Het is mogelijk om Thaise aubergine in Nederland te kweken. De teelt geschiedt op dezelfde wijze als met alle andere soorten. Zorg er wel voor dat de zaden direct 12 – 14 uur licht per dag krijgen. Zaaien kan in februari/maart binnenshuis onder glas.
Lange Violette
De Lange Violette is een plant die een sterke groeikracht heeft en stevige stengels vormt. De vruchten zijn bijzonder smakelijk. Dit ras is geschikt voor teelt in een serre, tunnel en volle grond, indien er optimale beschutting is en de plant genoeg warmte krijgt. Zaaien in januari en februari zonder glas of in maart en april in zaaibakje met glas. Zaaidiepte 0,5 cm. Planten met een afstand van 50 x 50 cm.
Handige tips en weetjes
- - Aubergine is er in verschillende kleuren: groen, wit, gestreept en natuurlijk paars
- - Naast de bekende vorm is aubergine verkrijgbaar in bolvorm en als langgerekte vrucht
- - Aubergine komt van oorsprong uit Azië
- - Heeft een constante temperatuur nodig van 20 - 22°C - Botanisch gezien is aubergine geen groente maar een bes
- - Aubergines zijn tegenwoordig een stuk minder bitter waardoor bestrooien met zout niet meer nodig is
- - Aubergine is wereldwijd populair en wordt in diverse keukens gebruikt
- - Het hele jaar door verkrijgbaar maar het lekkerst in de zomer en de herfst
- - Wordt bij voorkeur op een beschutte en warme plek geplant, waardoor een pot, kas of serre ideaal zijn
- - Maakt deel uit van de nachtschadefamilie maar is niet giftig of gevaarlijk
- - Vraagt de nodige aandacht bij het zaaien en de teelt in het algemeen
- - Kan bemest worden met vloeibare tomatenmest in combinatie met magnesium voor optimale vruchtvorming
Handige filmpjes op Youtube over het kweken van aubergine
Hieronder nog een kleine selectie van filmpjes op Youtube die betrekking hebben op het kweken van aubergines:
